Rian en Anita: ‘Onze vader staat op de eerste plaats’

Rian (62) en Anita (60) groeiden op in een gezin van vijf kinderen op een boerderij in Terheijden. Hard werken kregen ze met de paplepel ingegoten. Ze trouwden met twee broers, runden hun eigen kwekerij én een gezin. Ze zijn energiek en weten van aanpakken. Mantelzorg zit inmiddels diep verweven in hun levens. Rian zorgde 25 jaar geleden al voor een oom. Daarna zorgden zij, Anita en hun andere zus voor hun moeder en nu voor hun 94-jarige vader.

Zelf iets van maken

Twintig jaar geleden verhuisden hun ouders naar Princenhage. Na het overlijden van hun moeder, 3,5 jaar geleden, zagen de zussen hoe hun vader in een dip kwam. Rian vroeg hem: “Wat zou jij nog willen?” Tot hun verrassing stond hij open voor een bezoek aan zijn broer in Canada. Op 92-jarige leeftijd vloog hij samen met Rian en haar man de oceaan over. Daar zag hij hoe zijn broer in een verpleeghuis in een rolstoel zat en ’s middags moest rusten. Dat zette hem aan het denken: zolang hij nog zelfstandig kon leven, moest hij er zelf iets van blijven maken. En dat doet hij nog steeds.

Ziel verloren aan de boerderij

Anita vertelt: “Onze vader is nog bij de tijd. Hij leest de krant en weet precies wat er speelt. Hij is eigenwijs en gehecht aan zijn vrijheid. Daarom rijdt hij nog steeds auto.” Rian vult lachend aan: “Zijn rijbewijs is zelfs met drie jaar verlengd.” Elke dag gaat hij naar de boerderij, waar nu zijn kleinzoon met zijn vriendin woont, en helpt hij mee. “Hij heeft zijn ziel aan deze plek verloren,” zegt Anita.

Kerstkaarten

Naast zijn werk op de boerderij blijft hij actief. Op zondag gaat hij naar de mis in Meerseldreef, op vrijdag naar zijn kaartclub. Hij nodigt regelmatig mensen uit voor een kop koffie. “We zorgen dat hij zijn sociale kring goed onderhoudt,” zegt Anita, “omdat wij dat heel belangrijk vinden. Bijvoorbeeld door met kerst kaarten te sturen.”

Ons DNA

Voor deze hechte zussen staat hun vader op nummer één. “Het is vanzelfsprekend dat we meteen in actie komen als hij iets vraagt. Hij is eigenwijs en dominant. Als hij iets wil, moet het nu gebeuren. Wij helpen hem daar graag bij. Dit zit in ons DNA. Het is voor ons niet meer dan normaal. Hij heeft zelf ook de zorg gedragen voor zijn eigen 89-jarige vader, van wie hij de boerderij overnam,” zegt Anita. Rian: “Mijn dochter zegt nu ook al dat ze straks voor mij en mijn man gaat zorgen.”

Overleg over taakverdeling

Iedere woensdagavond bespreken de drie zussen wat er die week nodig is aan hulp voor hem. Iedereen heeft een taak: van schoonmaak, werken in de tuin, verzorgen van medicijnen tot het regelen van maaltijden. De zussen bezoeken hem dagelijks en stemmen vakanties op elkaar af, zodat er altijd iemand beschikbaar is. Zijn positieve instelling zorgt ervoor dat de zussen trots op hem zijn en met liefde voor hem blijven zorgen.

Deel je ervaringen

Ze vervolgen: “Mantelzorger word je niet bewust; het overkomt je. Onze tip voor andere mantelzorgers is: doe wat je kunt. Het is niet altijd makkelijk, maar praat erover en deel je ervaringen, zodat je omgeving begrijpt wat er in je omgaat. En vooral: trek op tijd aan de bel als je het niet alleen kunt oplossen. Samen kun je naar oplossingen zoeken.” Anita voegt toe: “Voor ons is de zorg nog te dragen omdat we met pensioen zijn en de zorg met zijn drieën delen. Ik kan me voorstellen dat het zwaarder is als je er alleen voor staat of de mantelzorg moet combineren met een baan.”

Belang van een uitlaatklep

“Wat wij leren in dit proces met onze vader, is hoe belangrijk het is om je sociale wereld te onderhouden naarmate je ouder wordt. Ook als mantelzorger is het belangrijk om een uitlaatklep te hebben. Sluit je aan bij een clubje waar je kunt praten met anderen die in dezelfde situatie zitten. Wij vinden onze uitlaatklep in sporten: twee keer per week hardlopen met een groep van SPRINT en een avond zwemmen.” Rian vult aan: “Dan gooi ik alles eruit bij mijn loopmaatjes—alles waar ik die week emotioneel tegenaan ben gelopen. Net zo lang tot iemand naar me luistert en ik mijn frustratie kwijt kan. Dat heb ik echt nodig.”

Week van de mantelzorg

De enthousiaste zussen ervaren veel steun bij de activiteiten van BredaMantelzorg. Tijdens de Week van de Mantelzorg doen ze vaak mee aan activiteiten waarbij ze even tijd voor zichzelf hebben en kunnen ontspannen, zoals een heerlijke yogales. “Het is heel fijn om ook de ervaringen van andere mantelzorgers te horen en van elkaar te leren.”

Laat de zon schijnen

Rian sluit af: “Wat ik geleerd heb als mantelzorger? Blijf zo lang mogelijk zelfstandig en onderneem zelf actie om de zon te laten schijnen!”

Tekst: Jessie Vermeer
​Fotografie: Paul Ranft