Serife: 'Cultuursensitieve ondersteuning is geen extraatje, het is noodzaak'

Het is niet voor niets dat ik bij BredaMantelzorg werk als inclusieve mantelzorgondersteuner. Vanuit mijn rol probeer ik bruggen te bouwen. Niet alleen tussen organisaties en mantelzorgers, maar ook tussen verschillende werelden. Want hoewel zorg en ondersteuning voor iedereen belangrijk is, is het niet voor iedereen even vanzelfsprekend om daar gebruik van te maken.

Zelf ben ik geboren en getogen in Nederland én ik heb een Turkse achtergrond. Ik ken dus beide kanten: de directe, gestructureerde Nederlandse aanpak, én de beleefde, maar onuitgesproken dynamiek van veel niet-westerse gezinnen. Ik nodigde bijvoorbeeld mantelzorgers uit voor een lenteontbijt en kreeg 9 van de 10 keer ‘Inshallah’ (als Allah het wil) als antwoord. Ook voor mij is het dan afwachten wie er wel en niet komen. En juist in die mix tussen Westers en niet-Westerse aanpak zit voor mij de plezier van mijn werk.

Bij BredaMantelzorg willen we cultuurspecifiek werken. Dat betekent niet dat we mantelzorgers met een migratieachtergrond anders behandelen, maar dat we ze anders benaderen. Vanuit begrip, met oog voor gewoontes, gebruiken en drempels die soms minder zichtbaar zijn voor professionals zonder die achtergrond. Ik deel mijn kennis hiervan graag met anderen.

Een moeder die 24 uur per dag voor haar kind zorgt, een dochter die naast haar baan ook haar zieke vader verzorgt – ze noemen zichzelf vaak geen mantelzorger. 'Ik word er niet voor betaald,' zeggen ze dan. Juist dan is het belangrijk om het gesprek aan te gaan en te vertellen hoe we hen kunnen ondersteunen.

Ik zoek deze mensen actief op. Persoonlijk aansluiten bij wat er al is, werkt het beste. Ik sluit aan bij bestaande theemomenten in buurthuizen of bij de moskee, of stap mee in de busreis naar Keukenhof waar ik onderweg mooie, eerlijke gesprekken kan voeren. Dat zijn de ongedwongen momenten waarop mensen zich openstellen. Waarin er ruimte is om te vertellen waar ze tegenaan lopen, wat ze missen en wat ze nodig hebben. En dan kunnen wij als BredaMantelzorg écht iets betekenen.

De kracht zit ‘m in het kleine. In een luisterend oor, een vertrouwd gezicht, een goed gesprek waarin iemand zich gezien voelt. Maar ook in het warm doorverwijzen, het wegnemen van schaamte en taboe, het uitleggen van de weg naar passende hulp. Goede ondersteuning vraagt om afstemming, sensitiviteit én creativiteit.

Als professionals hebben we daar allemaal een rol in. Ik zie elke dag hoeveel impact het maakt als iemand zich begrepen voelt. Dat heeft niets met iemands culturele achtergrond te maken. Mijn oproep aan collega’s in zorg en welzijn is dan ook: wees oprecht nieuwsgierig, niet alleen uit beleefdheid. Stel vragen die verder gaan dan het standaardlijstje. Durf je aanpak aan te passen. Want pas dan wordt ondersteuning écht inclusief.

Serife Özkan-Sakar is coördinator inclusieve mantelzorgondersteuning bij BredaMantelzorg.